Plaid Cymru Pontypridd Wrth galon y gymuned

"Mae'r angen am Ymchwiliad Annibynnol yn parhau, ac mae'r frwydr yn parhau nes i ni sicrhau cyfiawnder i'r rhai yr effeithiwyd arnynt a buddsoddiad mewn mesurau atal llifogydd. Ni fydd ein cymunedau'n gallu gorffwys hyd nes y bydd hyn yn digwydd, ac rwy'n galw ar Lywodraeth Cymru i ailfeddwl, a sefydlu Ymchwiliad Annibynnol fel mater o frys."

Ar noson 15 Chwefror ac oriau mân 16 Chwefror 2020, tarodd Storm Dennis a dioddefodd dros 1000 o gartrefi a busnesau ar draws RhCT lifogydd dinistriol. Flwyddyn yn ddiweddarach, gellir gweld a theimlo'r effaith o hyd. Ychydig iawn sydd wedi ei wneud i dawelu meddyliau’r rhai yr effeithiwyd arnynt y byddai'r sefyllfa'n wahanol pe bai storm debyg yn taro'r ardal eto.

Mae Cynghorydd Plaid Cymru ac Ymgeisydd y Senedd Heledd Fychan wedi bod ar flaen y gad o ran ymgyrchu dros Ymchwiliad Annibynnol i'r Llifogydd, a thrwy ddeiseb a gefnogwyd gan dros 6,000 o bobl, gorfododd drafodaeth ar y mater yn y Senedd ym mis Rhagfyr 2020.

Ynghyd â Leanne Wood AS, a'i chyd-Gynghorwyr Plaid Cymru yn RhCT, mae'n parhau i frwydro dros gyfiawnder i'r rhai yr effeithiwyd arnynt, fel bod gwersi'n cael eu dysgu, a buddsoddiad yn cael ei roddi mewn i fesurau atal llifogydd. Byddai hyn yn sicrhau bod cartrefi a busnesau'n cael eu hamddiffyn cyn belled ag y bo modd yn y dyfodol.

Hyd yma, mae cynrychiolwyr Llafur wedi pleidleisio yn erbyn Ymchwiliad Annibynnol, er bod ASau Llafur sy'n cynrychioli Pontypridd, Rhondda a Chwm Cynon wedi cefnogi ymchwiliad annibynnol i'r llifogydd yn Lloegr.

Yn siarad flwyddyn union wedi’r llifogydd, dywedodd y Cynghorydd Fychan: "Flwyddyn yn ddiweddarach, mae ein cymuned yn dal i ddioddef trawma oherwydd y llifogydd. Dinistriwyd cartrefi, busnesau a strwythurau, ac mae gwaith atgyweirio yn dal i fynd rhagddo.

"Newidiwyd bywydau hefyd, gyda nifer o bobl yn dal i ddioddef iechyd corfforol a meddyliol gwael o ganlyniad i'r llifogydd, heb sôn am ddioddef yn ariannol. Yn waeth na dim, nid oes ganddynt yr atebion o hyd o ran bethaeth o'i le a pham, a sut y cânt eu cefnogi a'u diogelu yn y dyfodol.

"Mae'r angen am Ymchwiliad Annibynnol yn parhau, ac mae'r frwydr yn parhau nes i ni sicrhau cyfiawnder i'r rhai yr effeithiwyd arnynt a buddsoddiad mewn mesurau atal llifogydd. Ni fydd ein cymunedau'n gallu gorffwys hyd nes y bydd hyn yn digwydd, ac rwy'n galw ar Lywodraeth Cymru i ailfeddwl, a sefydlu Ymchwiliad Annibynnol fel mater o frys."

Fe wnaeth y Cynghorydd Fychan hefyd dynnu sylw at y cannoedd o roddion a dderbyniwyd yn dilyn y llifogydd, yn ogystal â'r gwirfoddolwyr a gefnogodd ymdrechion adfer, gan dalu teyrnged i'w gwaith: "Gwelsom y gymuned hefyd ynghyd yn dilyn y llifogydd, gyda channoedd o bobl yn gwirfoddoli eu hamser a'u sgiliau i roi cymorth ymarferol i'r rhai yr effeithiwyd arnynt yn ogystal â chodi symiau sylweddol o arian i’w cefnogi.

"Mae nifer o’r fwirfoddolwyr wedi mynd ymlaen i barhau i gefnogi eraill yn ystod y pandemig, gan ddangos bod ysbryd cymunedol yn parhau'n gryf yn yr ardal. Rwy'n ddiolchgar i bob un ohonynt, a hoffwn ddiolch iddynt am y gwahaniaeth cadarnhaol y maent wedi'i wneud i fywydau cynifer o bobl yn ystod y cyfnod mwyaf heriol hwn."